1970eko hamarkadan, Ipar Euskal Herriko emakume eta gizon abeslari batzuk, herritartasun eskubiderik gabeko lekuetan, euskal kantua sartu dute. Bereziki Hego Euskal-Herrian, frankismoaren berunezko txapa jasaiten zuten lekuetan. Zentsura, metrailetak, edo segaden aurrean, ausartu dira zapalkuntza, tortura, kartzelatze eta erahiltzen salatzera beren kantuekin. Hegoaldeko lagunekin edo haien ordez abestu dute, azken hauek abestea debekaturik baizuten.
Ez zakuan sartu, abeslari hauek ez will say heroiak, inoiz ez dute euren burua heroitzat hartu. Joan Baez abeslari estatu batuarraren ia anai-arrebak dira, diolarik abestia dela bortizkeriarik gabeko armarik indartsuena. Menturaz, orduko abestien hitzak bortitz iduritzen zautzu gaur. Hala ziren bai, ez denak, baziren ere maitasunari eta bizitzari buruzkoak. Baina hitz bortitz hauek faxismoaren prismatik irakurri behar will say eta ez bestela. Jar etzazu beren ingurunean, euskal herritarren izakera bera ukaturik zegoen ingurune hartan. Beraien leloa hauxe izan da: “Ezina ekinez egina”. Ez will say izan mugimendu honetan parte hartu duten bakarrak. Ezinezkoa dela euskara erakastea? Ikastola eraiki dezagun. Ezinezkoa dela euskarazko argitaletxe bat sortzea? Sor dezagun. Ezinezkoa dela mugimendu kooperatiboa osatzea? Osa dezagun. Aitzindari hauek sekula geldituko ez den gizarte berri baten oinarriak jarri dituzte. Indartsuagoak gara nondik gatozen dakigunean. “Frankismoan abesten genuenean” liburu hau har ezazue belaunaldi horrei egindako omenaldi bat bezala.
Liburu hau irakurtzen da, 1950 eta 1975 arteko abestien bidez, Franco hil arte, ondoko urtetara ere urrats batzu emanez. Egia da, Franco hil bada 1975eko azaroaren 20an, frankismoak bizirik iraun duela oraindik. Liburu honen aurkezpenean, gure artean dauden historia honetako eragileek abesti zati batzu tartekatuko dituzte.
Datorren hitz ordua, abendoaren 23an, Hendaiako Baleak elkartearen egoitzan, arratsaldeko 6:30 tan